Aile Terapisi ve Aile Sistemleri Terapisi

Aile terapilerinde psikodinamik, davranışçı ve hümanistik yaklaşımların yanında 1950’ lerden itibaren aile sistemleri terapisi de kullanılır olmuştur.

Bir ailenin yaşadığı sorunun, toplumdaki diğer ailelerin sorunlarıyla ortak özellikler taşıdığını savunan Alfred Adler’ den, bir aileyi anlamanın en iyi yolunun üç kuşak öncesine kadar inmekten geçtiğini savunan Murray Bowen ve kuşaklar arası geçiş, kuşaktan kuşağa aktarılan örüntüleri sistematize eden Virgina Satir’ e kadar farklı psikiyatrist ve psikoterapistler aile sistemleri terapisine katkıda bulunmuşlardır.

Sembolik deneysel aile terapisinin yaratıcısı Carl Whitaker, yapısal aile terapisinin kuram ve uygulama temellerini yaratan Salvador Minuchin, yapısal aile terapisini hiyerarşi, güç ve stratejik müdahaleler kavramıyla harmanlayan Jay Haley ve aile terapilerine kısa süreli ve çözüm odaklı yaklaşımlar sağlayan, sorunu başka bir olgunun belirtisi olarak değil, yalın gerçek olarak ele alıp buna uygun çözümler üreten Cloe Madanes aile sistemleri terapisine farklı kanallar açmışlar ve aile terapilerinin gelişiminde büyük rol oynamışlardır.

Aile sistemleri terapisi, aile terapisinde kullanılırken bireyi tam olarak anlamak için birey aile içindeki tüm ilişkilerle birlikte ele alınır. Ailenin yerleşik alışkanlıkları danışanın sorununda temel rolü oynamaktadır. Aile terapisinde sorunlu aile bireyi değerlendirilirken;

• Sorunlu davranış ailenin işleyişine karşı işlevsel bir amaç güdüyor olabilir.
• Sorunlu davranış istenmeden de olsa aile sürecini etkileyip yönetiyor olabilir.
• Sorunlu davranış, sorunlu aile bireyinin gelişim aşamasında ailenin yeterli şekilde işlevsel davranamamasından kaynaklanıyor olabilir.
• Sorunlu davranış aile içinde kuşaktan kuşağa aktarılan bir işlev bozukluğu örüntüsü olabilir.

Aile sistemleri terapisinde, aile terapisti aile terapisini sürdürürken, bireyin yaşayan bir sisteme dahil olduğu, değişim sağlanırken aileyi ya da ilişkiyi bir bütün olarak ele alma gerektiği ilkesinden hareket ederler. Müdahale sorunlu bireyle sınırlı kalmayıp, tüm aile bireylerini kapsar. Bu yaklaşım aslında sadece bir aile terapisi değil bir çeşit ilişki terapisidir.

Aile terapilerinde sistem kuramının Alfred Adler ile başladığını söyleyebiliriz. Çocuğun gelişiminin doğum sırasından etkilendiğini ifade eden Adler, bir şekilde kendi sistemik yaklaşımını oluşturmuştur. Doğum sırası sabit özellikler kazandırsa da çocuklar doğum sıralarına kendi özel yorumlarını da katarak farklılaşırlar. Her davranış belli amaç için yapılır, çocuklar yanlış ve işe yaramayan davranışları yapmak ve sürdürmek için büyük arzu duyarlar.

Murray Bowen ise aile terapisini bir akım haline dönüştürmüştür. Aile içinde kuşaktan kuşağa aktarılan örüntülere dikkat çeken Bowen, aileyi tam anlamıyla anlamak için en az üç kuşak geriye gitmeyi önerir. Aile kökenindeki ilişki örüntüleri anlaşılıp, değiştirilmedikçe bugünkü sorun çözülmez. Değişim sorunlu bireyle değil, tüm aile bireylerinin değişimiyle olacaktır. Kişiler, bireyleşme sürecinde, kendilerine bir kimlik edinme ihtiyacı duymakta ve aile kökeninden farklılaşmaya çalışmaktadırlar. Bu da zaman zaman çatışma doğurmakta, ruhsal dengeyi bozmaktadır.

Aile terapisinde çığır açan Virginia Satir ise ilişkilerin ilgi ve etkilenme kavramları üzerine kurulması gerektiğine ağırlık vererek, terapistin aile ile kurduğu ilişkiyi aile terapisinin merkezine almış, tüm teknikleri ikinci plana itmiştir.

Carl Whitaker aile sistemleri terapisine varoluşçu kavramları sokmuş, seçim, özgürlük, kendi kaderini tayin hakkı, gelişim ve kendini gerçekleştirmeyi aile terapisinde kullanmıştır. Burada da terapist aileye ne kadar dahil olabilirse terapi daha başarılı olacaktır. Whitaker bireyi ve aileyi tedavi etmek yerine aile ile birlikte bir değişim hedefler.

Minuchin ise, aile terapisinde yapısal aile terapisine iki kural getirmiştir. Terapide birinci olarak işlev bozukluğu gösteren belirtiler azaltılmalı, ikinci olarak ailenin karşılıklı etkileşim kuralları düzenlenerek daha uygun sınırlar geliştirilmelidir.

Sorunlu bir bireyle terapötik bir çalışmada, o kişinin aile sistemi içinde ele alınıp, değerlendirilmesi her zaman daha iyi sonuçlar verir. Terapistten yardım isteyen birey ve aileler sıklıkla bazı sorunlara ilişkin belirtilerin hızla düzelmesini isterler. Bir çok olguda aile içindeki sistemi değiştirmek, değişimi hemen harekete geçirir.

Aile terapisi burada kısa süreli ve çözüm odaklı eyleme yöneliktir. Aile terapisti halihazırdaki etkileşimler üzerine ağırlık verir. Aile sistemindeki şimdi ve buradaya ait sorunlar ele alınır ve çözüme gidilir.

Aile terapisti sorunun çözümünde sadece bireydeki değişime odaklanmaz, bu değişimin ilişkilerde de gerçekleşmesi gerektiğine inanır.

İyi bir aile terapisti uygulayacağı aile terapisi tekniklerinde bilgili ve maharetli olmanın yanında ailenin ilgilerine en uygun düşecek yaklaşımı da hesaba katmalıdır.

Aile terapisi ile evlilik sorunlarınızı çözebilir, çift ilişkinizi sağlıklı bir yola sokabilirsiniz. Çocuk ve ergenlerin davranış bozuklukları ve okul problemlerinde aile terapisinden yarar görürsünüz. Boşanma, evlat edinme, üvey ebeveyn çocuk ilişkisindeki sorunlarda aile terapisi çözüm yollarını bulmanıza yardımcı olacaktır. Yeme bozuklukları, alkol ve madde bağımlılığı tedavisi, cinsel işlev bozuklukları tedavisinde de aile terapisinden yararlanılabilir. Yas, kayıp ve travma tedavileri, kronik hastalıklarla mücadelede de aile terapisi faydalıdır. Aile terapileri ebeveynlik becerilerini kazanmada bir eğitim unsuru görevi de görür. Özellikle anksiyete ve depresyon tedavisinde aile terapisi tedaviyi hızlandırır. Sosyokültürel ve ekonomik problemlerden kaynaklanan ruhsal sorunlarla başa çıkmanızda da en etkili psikoterapi yöntemlerinden biri aile terapisidir.

Bazı ülkelerde aile mahkemelerinde boşanma öncesi ve benzeri davalarda aile terapileri ve çift terapisi zorunlu tutulmaktadır.

Aile terapileri ve çift terapisi duruma göre ortalama 8-24 seans sürer. Bazı seanslarda tüm aile üyeleri bir araya gelirken, bazı seanslar tek tek ya da sadece çiftin katılımıyla gerçekleşir.

Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi merkezimizde aile terapisi ve çift terapisi uygulamalarımızda, bütünleştirici bir yaklaşımda farklı psikoterapi yöntemlerini vakaya uygun biçimde kullanmaktayız.

Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi merkezinin deneyimli ve uzman psikiyatrist, psikolog ve psikoterapist kadrosu aile terapisi, çift terapisi ve aile danışmanlığı ile Antalya’ da hizmetinizdedir.

Aile Terapisi Antalya.

Evlilik Terapisi Antalya.

Çift Terapisi Antalya.