Ebeveyn Çocuk İlişkisinde Kaliteli Zaman Geçirmenin Önemi
Ebeveyn çocuk ilişkisinde kaliteli zaman geçirebilmenin önemini makalemizde bulabilirsiniz.
Her ebeveynin ortak hayali çocuklarını sağlıklı, mutlu ve başarılı bir şekilde yetiştirebilmektir. Ebeveynler; bebeklik ve çocukluk döneminde çocuklarının beslenmesinden gelişimine, okul çağında eğitiminden sosyal aktivitelerine, kadar her alanda kendine yetebilen çocuklar yetiştirmeyi isterler. Çocukların beslenme, bakım, korunma gibi fiziksel ihtiyaçlarının yanı sıra sevgi, saygı ve güven gibi duygusal ihtiyaçlarının karşılanması da kişilik gelişiminde büyük önem taşır. Özellikle ebeveynle değerlendirilen kaliteli zamanlar çocuğun fiziksel, duygusal, ruhsal ve sosyal gelişimini olumlu yönde desteklemektedir.
Kaliteli zaman geçirmek, çocuğunuza tüm ilginizi ve dikkatinizi vererek onunla birebir iletişim halinde olmak demektir. Özellikle okul öncesi dönemde ebeveyn ile geçirilen zamanın niteliği büyük önem taşır. Çocuğun güven duygusunun gelişmesine, benlik algısının güçlenmesine ve güvenli bağın kurulmasına yardımcı olur. Çocuğunuzla birlikte hem sizin hem de onun yapmaktan keyif aldığı etkinlikler aranızdaki iletişimin ve bağın kuvvetlenmesini sağlar. Karşılıklı duygusal ve sosyal gelişimin artmasına yardımcı olur.
Birlikte değerlendirilen kaliteli zamanlarda çocuğunuz kendini önemli ve değerli hisseder. Bu zaman diliminde ev içinde birlikte yapacağınız herhangi bir aktivite bile çocuğun gelişimine katkı sağlar. Örneğin, Puzzle yapmak, hikaye okumak, birlikte kek-pasta yapmak ve resim boyamak yani dışarıdan bir uyarana maruz kalmadan birlikte yaptığınız aktiviteler kaliteli zaman dilimidir. Birlikte rutin işleriniz olan yemek yapmak, ev toplamak ya da bozulan bir şeyi tamir etmek gibi ev içerisinde yapılacak işlere çocuğunuzu da dahil ederek kaliteli zamanlar yaratabilirsiniz. Burada çocuğunuzun hem sorumluluk kazanmasını hem de özgüven gelişimini desteklemiş olursunuz.
Ayrıca çocuğunuza bir konu hakkında fikrini sormak, onunla sohbet etmek ve oyun oynamak birlikte eğlenirken öğrenmesine yardımcı olur ve kendisini ifade edebilme yetisini artırır. Artık her iki ebeveynin de çalışmak durumunda olması gibi koşullar ne kadar yoğun ve yorucu olursa olsun çocuğa ayrılan zamanı ertelememek gerekir. Çocuğunuzla birlikteyken mümkün olduğunca farklı işlerle meşgul olmayın. Göz teması kurmaya önem verin. Örneğin, çocuğunuzla birlikte bir saat yan yana oturmak ile 10 dakika onun oyununa dahil olmanız arasında büyük fark vardır. Ya da bir yandan telefonunuzla ilgiliyken bir yandan da çocuğunuzla oyun oynuyorsanız burada kaliteli bir zaman diliminden söz etmek mümkün değildir.
Koşullu zaman geçirmek ebeveynlerin sık yaptığı hatalı davranışlardan biridir. Örneğin, seninle yarım saat oynarım sende odanı toplarsan diyerek koşullandırmanız kaliteli bir zaman dilimine girmez. Aynı şekilde birlikte televizyon izlemek de kaliteli geçirilen bir zaman değildir. Çocuğunuzla birlikteyken hem bedenen hem de ruhen yanında olduğunuzu hissettirmeniz önemlidir.
Yapılan araştırmalar, ebeveynleriyle kaliteli zaman geçiremeyen çocukların davranış sorunları sergilemeye başladığına ve ileride psikolojik sorunların oluştuğuna dikkat çekmektedir. Bunun yanı sıra ilerleyen dönemlerde uyuşturucu ve alkol kullanımı gibi riskli davranışları sergileme olasılıkları yüksektir. Özellikle bazı çalışmalarda, ebeveynleriyle kaliteli zaman geçiren çocukların daha az saldırgan davranışlar ve şiddet eğiliminde olduğunu göstermiştir. Bu nedenle aile ile değerlendirilen kaliteli zamanlar çocuğun ebeveynlerinde gözlemlediği olumlu davranışları modellemesine de yardımcı olmaktadır. Bütün araştırmaları dikkate alırsak; çocukluk döneminde aile ile kurulan diyaloğun akademik ve sosyal hayattaki başarıyı önemli düzeyde etkilediğini vurgulamak gerekir.
Çocukla kaliteli zaman geçirebilmek için öneriler;
*Çocuğunuzla günlük iletişim kurabileceğiniz sohbetler yaratın.
*Okuldan geldiği zaman onu bugün nelerin mutlu ettiğini ya da onu üzen bir şey olup olmadığını sorun.
*İşten geldiğiniz zaman çocuğunuza mutlaka sarılın, öpün.
*Çocuğunuza her gün onu sevdiğinizi söyleyin.
*Her gün belirlediğiniz bir süre birlikte oyun oynamaya çalışın.
*Birlikte rutinler oluşturun.
*Çocuğunuzun olumlu davranışlarını sözlerinizle pekiştirin.
*Yatmadan önce uyku öncesi rutinler oluşturun ve bunu düzenli uygulamaya çalışın. Örneğin; birlikte diş fırçalamak, kitap okumak…vb.
*Ailecek aktivite saatleri oluşturun. Örneğin; aile yemek saatleri, ev ödevleri, hobiler ve kutu oyunları planlayabilirsiniz.
Özetle, aileyle birlikte değerlendirilen kaliteli zamanlar çocuğun kendini değerli hissetmesini sağlar. Seven ve sevildiğini hissedebilen bir birey olmasına yardımcı olur. Çocuğunuzla aranızda sevgi dolu bir iletişim oluşturabilmek, aranızdaki bağı güçlendirebilmek ve onun gelişimine olumlu destek olabilmek için yeterince kaliteli zamanlar yaratmayı ihmal etmeyin.
Psikolog Funda Buharalı.
Antalya Psikiyatri ve Psikoterapi, Antalya Psikiyatrist.