Neden Dışlanıyorum

Bu makalemizde neden dışlanıyorum sorusuna yanıt arayacağız. Neden dışlanıyorum?

İnsan, sosyal bir varlık olması nedeniyle bir gruba ait olma, o grup tarafından kabul görme ve toplum içinde aktif rol alma arayışındadır. Kişinin toplum içerisinde uyumlu ve bir bütün olabilmesini destekleyen pek çok topluluk vardır. Bunlar hayatınızın içindeki yakın arkadaşlar, aile ya da iş arkadaşlarınızdan oluşabilir. Buradaki gruplardan herhangi birisinin dışında bırakılmanız yani dışlanıyor olmanız sizin aidiyet duygunuzu kaybetmenize yol açabilir.

Dışlanmış hissetmek, her bireyin yaşamının bir döneminde karşılaştığı olağan duygulardandır. Zaman zaman her bireyin deneyimlediği bu dışlanma hissine haftaki yazımızda değinmeye çalışacağız.

Dışlanmak bir kişinin bir yere ait olma duygusunun elinden alınmasıdır. Sonuç olarak kişide öfke, üzüntü ve yalnızlık duygularının ortaya çıkmasına neden olur. Hatta sosyal izolasyon, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik rahatsızlıklara da yol açabilir.

Ayrıca yapılan çalışmalar dışlanmışlık durumunda hissedilen acının, fiziksel acıyla benzer olduğunu ortaya koymuştur. Yapılan beyin görüntülemelerinde ruhsal acının etkinleştiği bölgelerle fiziksel acının etkinleştiği bölgelerin aynı olduğu görülmüştür.

Bu nedenle, hissedilen acı sonucunda tepki olarak bazı davranışlar gelişebilir. Bunlar; yalnız kalma isteği, göz teması kuramamak, anlaşılmama korkusu, diğer insanların karşısında silik hissetmek, düşüncelerini ifade etmekten kaçınmak, az konuşmak, değersiz hissetmek ve sürekli diğer insanları memnun etme çabasıdır.

En sık gözlemlenen davranış durumu kaçınmadır. Araştırmalara göre bireyin dışlandığı gruba tekrar dahil edilme ihtimalinde hayatının kontrolünü eline almış gibi hissettiği ve tekrar ilişki kurmaya, kurulan ilişkilerde de sıcak davranışlar sergilemeye çalıştığı gözlenmiştir. Fakat tam tersi durum söz konusu olduğunda, kontrolün kendisinde olduğunu hissettirebilmek için daha saldırgan davranışlar sergilemektedir. Örneğin, Amerika’da görülen silahlı saldırıların birçoğunun uzun yıllar boyunca dışlanmaya maruz kalmış bireyler tarafından gerçekleştirildiği görülmektedir.

Görüş ayrılıkları, yaşanan tartışmalar ve farklı özelliklere sahip olma sonucunda dışlanmış hissedebilirsiniz. Aslında bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde dışlanmak, o kişiye mesaj vermek demektir. Dışlanmış hissetmek, canınızı acıtsa da normal bir duygudur. Davranışlarınız ve iletişim becerileriniz açısından farkındalık kazanmanıza yardımcı olur. Örneğin; sizi bir buluşmaya davet etmeyen arkadaşınız muhtemelen o görüşmeye katılmak istemeyeceğinizi düşündüğü için ya da bir arada bulunmak istemeyeceğiniz kişiler olduğu için o buluşmaya çağırmamış olabilir. Burada gerçekleşen dışlanma durumu bilinçsizce gerçekleşen bir durumdur. Bazen, bazı insanlar bunu bilinçli bir şekilde de yapabilir.

Fakat dışlanma sonucunda, kişisel düşünceleriniz olumsuz yönde etkilenebilir.” Beni çağırmadılar, beni sevmiyorlar, ben değersiz biriyim” gibi birbirini takip eden olumsuz düşünceler ortaya çıkabilir. Nedeni her ne olursa olsun bu durum sizin değerinizi ölçmez. Sonuç olarak; ortak noktalar kişileri bir araya getirip buluşturuyorsa, farklılıklar da ayrışmanıza sebep olmaktadır. Bu dışlanma duygusuyla baş edebilmekte güçlük çektiğiniz durumlarda psikolojik destek almaktan çekinmeyiniz.

Dışlanmayla Nasıl Baş Edilebilir?

Dışlanma duygusu birey hangi yaşta olursa olsun acı vericidir ve kötü hissetmenize neden olur. Bu duyguyla baş edebilmek için öncelikle neden böyle hissettiğinizi anlamak ve sağlıklı bir bakış açısına sahip olmak önemlidir. Genel olarak her durumun en kötü tarafına odaklanmak yaygın görülen bir davranıştır. Fakat sağlıklı değildir. Bu nedenle reddedilme duygusuyla kaygılarınız artabilir ve mantıklı düşünme yetinizi kaybedebilirsiniz.

Dışlandığınızı hissettiğinizde bu duygunuzu kabul edebilmek ve dışlanıp dışlanmadığınızı öğrenebilmek için sahip olduğunuz verileri sorgulayabilirsiniz. Elinizde dışlandığınıza dair yeterli kanıtların olup olmadığına bakmak gerekir. Yaşanan sorunlara çözüm odaklı yaklaşım sağlayarak, grup içindeki bireylerden kendinize yakın bulduğunuz bir kişiyle doğru bir şekilde iletişim kurarak adım atabilirsiniz.

Diğer insanlarla birlikteyken davranışlarınızın ve yaklaşımlarınızın nasıl olduğunu tek başına anlayabilmeniz zordur. Bu nedenle sevdiklerinizden geri bildirim isteyebilirsiniz. Örneğin; grupta kaba mı davrandım?, Birisi hata yaptığında çabuk mu sinirleniyorum?, Utangaç mı davranıyorum?, Sohbet açıp, devam ettirebiliyor muyum? gibi sorularla davranışlarınızı değerlendirebilirsiniz.

Tüm bunlara rağmen bazı kişiler sizi kasıtlı olarak dışlamış da olabilir. Bu durumu kabul edebilmek elbette zordur. Fakat insanlar zamanla değişime uğrarlar. Bu noktada yeni birileriyle tanışmak, benzer ilgi alanlarına sahip kişilerle görüşmek iyi gelebilir. Kendinize iyi gelecek aktiviteler yaparak bu durumla baş edebilirsiniz. Sevdiğiniz bir film izlemek, sevdiklerinizle görüşmek ya da yeni insanlarla tanışmak gibi.

Tabi ki dışlanma duygusu ve yalnızlık hissi bazı psikolojik sorunlara da yol açabilir. Yaşadığınız bu durumla baş edebilmekte zorlanıyorsanız psikolojik destek almanız yararlı olacaktır.

Psikolog Funda BUHARALI.

ANTALYA PSİKİYATRİ PSİKOTERAPİ PSİKOLOJİ.