Depresyonun Tedavi Dönemleri

Depresyon tedavisinde akut dönem, devam dönemi ve sürdürüm dönemi olarak üç tedavi dönemi mevcuttur.

Akut tedavi dönemi:

Depresyonun akut tedavi dönemi 6-8 ya da azami 12 haftayı bulan ve duygu durumunu normalleştirmeyi hedefleyen dönemdir. Burada hastaya hangi tedavinin uygulanacağına karar verilir.

Depresyon tedavisindeki silahlarımız ilaçlar, psikoterapi ve EKT’dir.

• Antidepresan ilaçlar depresyon tedavisinin her aşamasında, her şiddetteki olguda kullanılabilir.
• Psikoterapi, hafif ve orta şiddetteki olgularda daha etkindir.
• Orta ve ağır olgularda, özellikle psikososyal ve intrapsişik sorunları olanlarda, eksen 2 komorbiditesi olanlarda ilaçla birlikte psikoterapi uygulanması daha etkin bir tedavi sağlar.
• İntihar riski, yemek reddi olan ve psikotik özellikli ağır depresyonlarda ya da ilaç kullanılamayan durumlarda tedavide EKT tercih edilir.

HAMD skalasında %50’den fazla düzelme varsa tedaviye yanıt alınmıştır. Kısmi yanıtta HAMD skalasında düzelme %25-40 kadar olup, tedaviye yanıtsızlık durumunda HAMD skalasındaki düzelme %25’in altındadır.

Orta ve özellikle de ağır depresyonların tedavisinde ilaç tedavisine öncelik vermek hemen hemen tüm psikiyatristlerce kabul görmektedir. Tedaviye başlandıktan 6 ay sonra vakaların yarıdan çoğu iyileşir.

Bir kere majör depresif atak geçiren hastaların yarıdan çoğunun da tekrar yeni bir atak geçirmeleri beklenmektedir. Daha önce üç kez depresif atak geçiren bir kişi %90 bir atak daha geçirecektir.

Geçmişte yaşanan depresif epizodlar ne kadar çoksa, hastalığın tekrarlama olasılığı artmakta, her atakta da hastalığın ağırlığı ve süresi uzayabilmektedir.

Tedavinin devam dönemi:

Sağlanan remisyonun pekişmesinin amaçlandığı 4-9 aylık dönemi kapsar. Psikiyatristlerin ortak görüşü akut dönemdeki dozla tedaviye devam etmektir. Böylece bir epizodu takiben ortalama bir yıl tedavi sürdürülmüş olur.

Depresyon tedavisinin sürdürüm dönemi:

İyiliğin sürdürülmesini amaçlayan 5-12 ya da daha fazla bir süreyi kapsar. Tek bir majör depresyon atağı geçiren hastaların %50-85’i ikinci bir atak daha geçirdiğinden yinelemeyi önlemek için sürdürüm tedavisi önerilmektedir.

Sürdürüm tedavisinde akut ve devam dönemindeki dozlar uygulanır. Düşük dozla yapılan sürdürüm tedavileri genelde etkisiz olmaktadır.

Tekrarlayan iki hastalık epizodu arasındaki süre 2,5 yıldan az ise, 5 yıl sürdürüm tedavisi psikiyatristlerce tavsiye edilir. Önceki depresyon epizodlarında intihar düşünceleri varsa ya da psikososyal işlevlerde bozulma görüldüyse ilaca mutlaka devam edilmelidir.

Depresyon, psikiyatrinin acil tedavi gerektiren hastalıklarındandır. Her 100 depresyon olgusunun 15’inde intihar görülebilmektedir. Bu nedenle depresyon tedavisi gerek hastalar ve yakınları, gerekse psikiyatristler tarafından hiçbir zaman hafife alınmamalıdır. İlaç tedavisinin önemi büyüktür. Tek ilaçla %70’ler civarında olan iyileşme oranı, tedaviye ikinci bir ilacın eklenmesiyle %85’leri geçmektedir. İlaca yanıtsızlık durumunda çok ağır depresyonlar, kronik seyirli depresyonlar, birlikte eşlik eden diğer hastalıklar ve ailevi zorlukların varlığı araştırılmalıdır.

Antalya Depresyon Tedavisi, Antalya Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezi.

Psikiyatrist Emine Filiz Uluhan.