Panik Atak Tedavisinde Egzersiz
Hiç beklenmedik bir zaman ve hiç beklenmedik bir yerde ortaya çıkan, ölüm duygusu yaratan korku krizi. Evet, panik ataktan bahsediyoruz.
Nedir panik atak? 5-10 dakikadan birkaç saate kadar uzayabilen şiddetli kaygı ve bunaltı yani anksiyete hali. Kalbiniz göğüs duvarından fırlayacak gibi atıyor, durdu duracak. Soluğunuz boğazınızda kalmış, kesildi kesilecek. Tüm vücudunuzda bir uyuşma, karıncalanma, sanki felç oluyormuş gibi. Titreyip sarsılıyor, başınız dönüp gözleriniz kararıyor, az sonra bayılacak gibi hissediyorsunuz. Her şey kontrolünüzden çıkmış, çıldırmak üzeresiniz. Üstüne üstlük bir de büyük bir ölüm korkusu.
Panik atağı yaşayan kişi bu duygu ve duyumlar içindedir. Panik atağı atlattınız. Bu sefer ölmediniz, çıldırmadınız, felç geçirmediniz, kontrolünüzü yitirmediniz fakat aynı şeyler yine olacak mı? Bu düşünce aklınızdan hiç çıkmıyor, panik atağı nöbetini yaşama korkusu hep içinizde. Psikiyatri literatüründe bu duruma panik bozukluğu diyoruz.
Panik bozukluğu olanlar çoğu kez şehir meydanı gibi açık alanlarda, alışveriş merkezi gibi kalabalık ortamlarda ya da asansör, metro gibi evin dışında yalnız kaldıkları durumlarda da yoğun kaygı duyar, zor durumda kalabileceklerinden çekinirler. Sokakta bayılır kalırsam kim yardım eder? Çıldırıp da üstümü başımı yırtar, kontrolümü kaybedersem elalem ne der? düşünceleriyle evden çıkmak istemez ya da yanlarına mutlaka güvendikleri birini alırlar. Bazen de evde yalnız kalmak büyük tehlikedir. Bir şey olur da kimsenin haberi olmazsa! Bu duruma da agorafobi diyoruz.
Agorafobi genellikle panik atakları ile birlikte görülse de bazen tek başına da bulunabilir.
Panik bozukluğu olanlar öncelikle beden sağlıklarından endişe ederler ve uzun süre kendilerinde fiziksel bir rahatsızlık ararlar. Organik sebepler ekarte edildiğinde panik atak ve panik bozukluğu tedavisi bir an önce psikiyatrist tarafından ele alınmalıdır. Panik atak tedavisinde ilaç tedavisi ve/veya psikoterapi uygulanır.
Panik atak tedavisinde ilaç kullanımı ve psikoterapi uygulamaları ile ilgili ayrıntılara Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi merkezimizin diğer makalelerinden ulaşabilirsiniz.
Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi merkezi olarak bu yazımızda panik atak tedavisinde egzersizin yeri ve önemine değineceğiz.
Panik atak tedavisinde ilaç ve bilişsel davranışçı terapiye eklenen aerobik egzersizler psikiyatri tedavi kılavuzlarında etkili ve güvenli bir yöntem olarak yerini almıştır.
Stres ve anksiyeteyi azaltma, dolayısıyla panik atak tedavisinde koşma, jogging, yürüme, yüzme, bisiklete binme ve ağırlık kaldırma gibi büyük kas gruplarını aynı anda çalıştıran ritmik aktiviteler en etkili egzersizler olarak öne çıkmaktadır.
Egzersiz hem durumsal anksiyete hem de anksiyetenin süreklilik kazandığı durumlarda pozitif etkiye sahiptir. Sürekli egzersiz yapmasanız bile sizi strese sokan bir sınavdan 6-8 saat önce yapacağınız tek bir egzersiz sınav stresinizi azaltacaktır. Bu, durum anksiyetesine bir örnektir.
Panik bozukluk tedavisi gibi kronik durumlarda ise egzersiz yaşamımızın bir parçası haline gelmelidir.
Kronik anksiyetesi olanlar en az haftada 3 kez egzersiz yapmalıdır. Hafif egzersizler bile panik bozukluk tedavisinde faydalı olacaktır. Kendinizi zorlayacak ağır egzersizlere gerek yoktur. Soluk soluğa kalmadan rahat bir tempoda yapacağınız yürüyüş her türlü anksiyeteyi azaltma potansiyeline sahiptir. 20-30 dakikalık egzersizler anksiyeteyi gidermede ve panik atak tedavisinde yeterli olabilmektedir. Jogging, bisiklete binme, yüzme ve yürüme birbirine benzer etkiye sahiptir.
Gerginlik anlarında yapılan egzersizler o günkü gerginliğinizi alır, sizi rahatlatır. En iyisi ve en doğrusu düzenli egzersiz yaparak anksiyete düzeyini aşağı çekmek, strese karşı direnci yükseltmektedir.
Egzersiz sırasında beden sıcaklığının yükselmesi zihni rahatlatmakta, fiziksel gerginliği azaltmakta, anksiyete düzeyi düşerek rahatsız edici düşünceler kaybolmaktadır. Bu hamam ve sauna gibi ortamlarda olan gevşeme ve rahatlamaya benzer bir durumdur.
Egzersiz kendilik, benlik, öz saygı, özdeğer, özgüven, özyetkinlik kavramlarına olumlu katkıda bulunmakta, beden imajını iyileştirmekte, bunlar da doğrudan anksiyeteyi azaltmaktadır.
Özetle egzersiz her yaş ve cinsiyetteki bireyler için ruh ve beden sağlığına olumlu etki eder, ruhsal bozuklukların oluşumunu engeller.
Şizofreni dahil hemen tüm ruhsal bozukluklarda iyileştirici etkileri olan egzersiz, depresyon ve anksiyete üzerinde özellikle faydalıdır.
Egzersiz yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal fobi, depresyon ve panik bozukluğu tedavilerinde tedavi protokollerine girmiştir.
Antalya psikiyatri ve Antalya psikoterapi merkezi olarak biz de panik bozukluğu ve panik atak tedavisinde egzersizi mutlaka öneriyoruz.